IGP, AOC, GSM, DOC: Wat betekenen deze wijnafkortingen?

Wijnafkortingen worden volop gebruikt. Zodra je meer leert over wijn en de etiketten op de fles gaat bestuderen, kan het je wel eens duizelen. Waar staan termen zoals IGP, AOC, GSM, DOC voor? Om je wegwijs te maken in het woud van afkortingen, zet ik de wijnafkortingen die ik ken hieronder voor je op een rijtje. Met uitleg!

Veelgebruikte wijnafkortingen

ABC – Anything but Chardonnay (Alles behalve Chardonnay)
In de jaren ’80 en ’90 gingen wijnmakers in de VS helemaal los met het gebruik van eikenhout in Chardonnay. Hiermee bereikten ze commercieel succes, maar veel wijnliefhebbers konden deze wijnen niet waarderen. Chardonnay verdrong in veel landen ook inheemse druivenrassen. Sommige wijnliefhebbers gingen Chardonnay daarom uit de weg en bedachten daar de afkorting ABC voor.

AVA – American Viticultural Area
De afkorting AVA valt onder het Amerikaanse systeem van het indelen van geografische gebieden op basis van hun specifieke karakteristieken. Voorbeelden zijn Russian River AVA, Napa Valley AVA of Willamette Valley AVA.

CabSauv – Cabernet Sauvignon
Een veelgebruikte afkorting voor de populaire druivensoort Cabernet Sauvignon.

CDP – Châteauneuf-du-Pape
In het zuidelijke deel van de Rhône in Frankrijk ligt het beroemde Châteauneuf-du-Pape. Dit betekent zoveel als: het nieuwe kasteel van de Paus, omdat de Paus hier in de middeleeuwen een tijdje gewoond heeft. Châteauneuf-du-Pape is bekend om blends van wereldklasse, waarbij Grenache centraal staat.

GSM – Grenache, Syrah en Mourvèdre
GSM staat voor een blend van Grenache, Syrah en Mourvèdre. Dit is een van mijn favoriete wijnen! Deze drie druivenrassen worden veel verbouwd in de Rhône in Frankrijk. Australische wijnmakers zijn door de exclusieve wijnen uit de Rhône geïnspireerd geraakt en sommigen maken daarom GSM-wijnen en zetten deze afkorting op de fles.

MLF of Malo – Malolactische fermentatie
Malolactische fermentatie, malolactische gisting of soms afgekort tot malo, is een proces waarbij de scherpe appelzuren in wijn worden omgezet in zachtere en rondere melkzuren. Bij rode wijn vindt dit proces vrijwel altijd plaats. Bij witte wijn is het minder gebruikelijk. Bij Chardonnay passen wijnmakers wel vaak MLF toe, waardoor je de kenmerkende boterachtige smaak krijgt.

VDP – Verband Deutscher Prädikatsweingüter
Een Duitse vereniging van wijnproducenten die zich richt op kwaliteitswijnen. VDP-wijnen zijn vaak van hoge kwaliteit en volgen strikte productie-eisen.

Zin – Zinfandel
Een veelgebruikte afkorting voor de druivensoort Zinfandel, populair in Californië.

---

Wijnafkortingen in de EU en hun nationale vertalingen

Landen in de EU hebben allemaal hun eigen kwaliteitsaanduidingen voor wijn. Het is goed om te weten dat de belangrijkste voortkomen uit Europa, namelijk uit strikte kwaliteitseisen van de EU. Voor (niet-versterkte) wijn geeft de EU twee aanduidingen, namelijk PDO en PGI. Voldoe je niet aan die eisen, dan is sprake van een wijn die onder nationale regelgeving wel een benaming van de herkomst kan hebben, maar niet zo strikt als onder de Europese regelgeving.

Bij een PDO-wijn is er een sterker verband tussen de wijn en zijn geografische oorsprong dan bij een PGI-wijn. Bij een PDO-wijn moeten bijvoorbeeld alle druiven waarmee de wijn is gemaakt afkomstig zijn uit het betreffende geografische gebied.

Bij een PGI-wijn moet 85% van de gebruikte druiven uit het geografisch gebied afkomstig zijn. Een PDO-aanduiding zegt dus meer over wat er in de fles zit, want je weet vrij precies waar de druiven vandaan komen. Aan zowel PDO- als PGI-aanduidingen worden strikte eisen gesteld aan de productie, de afbakening van het gebied, de toegestane druivenrassen, hoeveelheid wijn die maximaal geproduceerd mag worden, maar ook aan de vaten die mogen worden gebruikt bij het rijpen van de wijn.

---

PDO – Protected Designation of Origin

PDO betekent dat de wijn is geproduceerd, verwerkt en bereid in een specifiek geografisch gebied, waarbij erkende kennis wordt toegepast. PDO komt voort uit Europese regelgeving. Wat je hieruit kan opmaken, is dat de kwaliteit en eigenschappen van de wijn grotendeels worden bepaald door hun lokale omgeving, zowel wat betreft natuurlijke (herkomst) en menselijke (kennis) factoren.

Elk land heeft een eigen vertaling van de Europese aanduiding PDO:

• Frankrijk: AOC (Appellation d’Origine Contrôlée)

• Italië: DOC (Denominazione di Origine Controllata) en DOCG (Denominazione di Origine Controllata e Garantita)

• Spanje: DOP (Denominación de Origen Protegida) en DOCa (Denominación de Origen Calificada)

• Portugal: DOC (Denominação de Origem Controlada)

• Duitsland: Qualitätswein bestimmter Anbaugebiete (QbA) en Prädikatswein

• Oostenrijk: Qualitätswein en Prädikatswein, waaronder DAC (Districtus Austriae Controllatus)

• Nederland: BOB (Beschermde Oorsprongsbenaming)

---

PGI – Protected Geographical Indication

Naast PDO is er nog de afkorting PGI. PGI is de EU-definitie die de EU hanteert voor wijn waarvan de eigenschappen nauw kunnen worden verbonden aan het geografische gebied waar de wijn is geproduceerd, verwerkt of bereid en die specifieke kwaliteiten heeft die te herleiden zijn naar dat gebied. De link tussen het gebied en de wijn is hier dus wat losser dan bij de PDO-aanduiding. De regels zijn wat minder strikt.

Ook de EU-regelgeving op het gebied van PGI is vertaald voor de verschillende lidstaten:

• Frankrijk: IGP (Indication Géographique Protégée)

• Italië: IGT (Indicazione Geografica Tipica)

• Spanje: IGP (Indicación Geográfica Protegida) of VT (Vino de la Tierra)

• Portugal: VR (Vinho Regional)

• Duitsland en Oostenrijk: Landwein

• Nederland: BGA (Beschermde Geografische Aanduiding)

---

Overige aanduidingen per land

Frankrijk

• VdF – Vin de France: De afkorting VdF valt niet onder de strikte regelgeving van de EU. De eisen aan deze aanduiding zijn ook veel minder strikt. Er wordt bij een VdF-wijn wel een aanduiding van de oorsprong gegeven, maar deze is heel ruim. Je kunt op basis van het aangeduide gebied dus niet zoveel zeggen over de eigenschappen van de wijn die je in je glas krijgt.

Italië

• VdT – Vino da Tavola: De afkorting VdT valt niet onder de strikte regelgeving van de EU. De eisen aan deze aanduiding zijn ook veel minder strikt. Er wordt bij een VdT-wijn wel een aanduiding van de oorsprong gegeven, maar deze is heel ruim. Je kunt op basis van het aangeduide gebied dus niet zoveel zeggen over de eigenschappen van de wijn die je in je glas krijgt.

Spanje

• VP – Vino de Pago: De afkorting VP (Vino de Pago) is relatief nieuw en betekent dat de druiven waarmee de wijn wordt gemaakt afkomstig zijn van een specifieke wijngaard. Hierdoor weet je heel precies wat de eigenschappen zijn van de wijn die je in je glas krijgt.

• VC – Vino de Calidad con indicación geográfica: VC is een soort tussencategorie tussen DO en IGP.

• VdM – Vino de Mesa: De afkorting VdM valt niet onder de strikte regelgeving van de EU. De eisen aan deze aanduiding zijn ook veel minder strikt. Er wordt bij een VdM-wijn wel een aanduiding van de oorsprong gegeven, maar deze is heel ruim. Je kunt op basis van het aangeduide gebied dus niet zoveel zeggen over de eigenschappen van de wijn die je in je glas krijgt.

Portugal

• IPR – Indicação de Proveniência Regulamentada: Een aanduiding die wordt gebruikt voor wijnen die in aanmerking komen voor de DOC-status, maar nog in de overgangsfase zitten.

• Vinho Regional: Wijnen met een regionale herkomstbenaming, minder strikt dan DOC.

• Vinho de Mesa: Tafelwijn zonder specifieke herkomstbenaming.

Duitsland en Oostenrijk

• QbA – Qualitätswein bestimmter Anbaugebiete: Een aanduiding voor kwaliteitswijnen uit specifieke gebieden.

• Prädikatswein: Wijnen met een predikaat zoals Kabinett, Spätlese, Auslese, Beerenauslese, Trockenbeerenauslese en Eiswein. Deze aanduiding geeft informatie over de rijpheid van de druiven bij de oogst en het suikergehalte.