Laatst bijgewerkt op 26 juli 2025
Biologische en biodynamische wijn: alles wat je moet weten
Biologische wijn wint steeds meer aan populariteit, maar wat maakt wijn nou eigenlijk biologisch? En wat is het verschil met biodynamische wijn? In dit uitgebreide artikel lees je alles over duurzame wijnbouw, van certificering tot smaak.
Wat is biologische wijn?
Biologische wijn is wijn die wordt geproduceerd volgens strikte richtlijnen die zowel de teelt van druiven als het wijnmakingsproces reguleren. Sinds 2012 bestaat er officiële certificering voor biologische wijn, waarbij zowel de wijngaard als de wijnkelder aan specifieke eisen moeten voldoen.
De kernprincipes van biologische wijnbouw
In de wijngaard werken biologische wijnbouwers volledig zonder chemische bestrijdingsmiddelen, pesticiden of kunstmest. In plaats daarvan vertrouwen ze op natuurlijke bemesting door middel van compost en organisch materiaal. Deze werkwijze zorgt niet alleen voor gezondere druiven, maar respecteert ook de natuurlijke biodiversiteit in en rond de wijngaard. Het resultaat is een levend ecosysteem waarin nuttige insecten, microorganismen en planten elkaar in balans houden.
In de wijnkelder draait alles om minimale interventie tijdens het proces van wijn maken. Biologische wijnmakers voegen zo min mogelijk toe en laten de natuur zoveel mogelijk haar werk doen. Het gebruik van sulfiet – een natuurlijk conserveermiddel – is wel toegestaan, maar beperkt tot maximaal 100-150 mg/L voor rode wijn en 150-200 mg/L voor witte wijn. Synthetische toevoegingen zijn volledig verboden, en waar mogelijk gebruiken biologische wijnmakers natuurlijke gisten die van nature op de druivenschillen voorkomen in plaats van commerciële gistculturen.
Certificering en keurmerken
In Europa wordt biologische wijn gereguleerd door het EU-biologisch keurmerk. In Nederland houdt Skal Biocontrole toezicht op de biologische keten en certificeert bedrijven. Producenten moeten jaarlijks gecontroleerd worden om hun certificering te behouden.
Belangrijke keurmerken:
- EU-biologisch blaadje: Het officiële Europese keurmerk
- Skal-certificering: Nederlandse controle-instantie
- Demeter: Voor biodynamische wijnen
Biodynamische wijn: Een stap verder
Biodynamische wijn gaat nog een stap verder dan biologische wijn. Het concept werd in de jaren 1920 ontwikkeld door de Oostenrijkse filosoof Rudolf Steiner en is gebaseerd op de anthroposofische gedachte dat alles in het universum met elkaar verbonden is.
De filosofie achter biodynamie
Biologische en Biodynamische Wijn: Alles Wat Je Moet Weten in 2025
Biologische wijn wint steeds meer aan populariteit, maar wat maakt wijn nou eigenlijk biologisch? En wat is het verschil met biodynamische wijn? In deze uitgebreide gids lees je alles over duurzame wijnbouw, van certificering tot smaak.
Wat is Biologische Wijn?
Biologische wijn is wijn die wordt geproduceerd volgens strikte richtlijnen die zowel de teelt van druiven als het wijnmakingsproces reguleren. Sinds 2012 bestaat er officiële certificering voor biologische wijn, waarbij zowel de wijngaard als de wijnkelder aan specifieke eisen moeten voldoen.
De Kernprincipes van Biologische Wijnbouw
In de wijngaard werken biologische wijnbouwers volledig zonder chemische bestrijdingsmiddelen, pesticiden of kunstmest. In plaats daarvan vertrouwen ze op natuurlijke bemesting door middel van compost en organisch materiaal. Deze werkwijze zorgt niet alleen voor gezondere druiven, maar respecteert ook de natuurlijke biodiversiteit in en rond de wijngaard. Het resultaat is een levend ecosysteem waarin nuttige insecten, microorganismen en planten elkaar in balans houden.
In de wijnkelder draait alles om minimale interventie tijdens het wijnmakingsproces. Biologische wijnmakers voegen zo min mogelijk toe en laten de natuur zoveel mogelijk haar werk doen. Het gebruik van sulfiet – een natuurlijk conserveermiddel – is wel toegestaan, maar beperkt tot maximaal 100-150 mg/L voor rode wijn en 150-200 mg/L voor witte wijn. Synthetische toevoegingen zijn volledig verboden, en waar mogelijk gebruiken biologische wijnmakers natuurlijke gisten die van nature op de druivenschillen voorkomen in plaats van commerciële gistculturen.
Certificering en Keurmerken
In Europa wordt biologische wijn gereguleerd door het EU-biologisch keurmerk. In Nederland houdt Skal Biocontrole toezicht op de biologische keten en certificeert bedrijven. Producenten moeten jaarlijks gecontroleerd worden om hun certificering te behouden.
Belangrijke keurmerken:
- EU-biologisch blaadje: Het officiële Europese keurmerk
- Skal-certificering: Nederlandse controle-instantie
- Demeter: Voor biodynamische wijnen
Biodynamische Wijn: Een Stap Verder
Biodynamische wijn gaat nog een stap verder dan biologische wijn. Het concept werd in de jaren 1920 ontwikkeld door de Oostenrijkse filosoof Rudolf Steiner en is gebaseerd op de anthroposofische gedachte dat alles in het universum met elkaar verbonden is.
De Filosofie Achter Biodynamie
Biodynamie beschouwt de wijngaard als een levend organisme waarbij alles met elkaar verbonden is en energie uitstraalt. Deze holistische filosofie gaat ervan uit dat alle elementen in het universum – van de kleinste bodemdeeltjes tot de verste sterren – met elkaar in verbinding staan en elkaar wederzijds beïnvloeden door subtiele energiestromen.
Kosmische invloeden spelen een centrale rol in de biodynamische werkwijze. Net zoals de maan invloed heeft op de getijden, geloven biodynamische wijnbouwers dat de stand van maan, zon, sterren en planeten direct doorwerkt in de natuurlijke processen van de wijngaard. Een volle maan zou bijvoorbeeld de sapstroom in de wijnstokken stimuleren, waardoor het een ideaal moment is voor bepaalde bewerkingen.
De vier klassieke elementen – aarde, water, lucht en vuur – staan centraal in de biodynamische filosofie en worden gekoppeld aan verschillende aspecten van de plant. Aarde staat voor de wortels en stabiliteit, water voor de bladeren en groei, lucht voor de bloemen en voortplanting, en vuur voor de vruchten en rijping. Door bewust te werken met deze elementen proberen biodynamische wijnbouwers een balans te creëren.
De biodynamische kalender, oorspronkelijk ontwikkeld door Maria Thun, vertaalt deze filosofie naar praktische werkzaamheden. Elke dag van het jaar wordt ingedeeld in een van de vier categorieën die corresponderen met de elementen: fruit-, wortel-, bloem- en bladendagen. Zo wordt bijvoorbeeld nooit geoogst op een bladendag (waterelement), omdat dit zou resulteren in waterige, smaakloze druiven. In plaats daarvan wachten biodynamische wijnbouwers geduldig op een fruitdag (vuurelement) voor de perfecte oogst.
Biodynamische praktijken
De biodynamische kalender kent vier typen dagen:
- Fruitdagen: Ideaal voor oogsten
- Worteldagen: Perfect voor snoeien
- Bloemdagen: Rust voor de wijngaard
- Bladendagen: Geschikt voor wateren
Speciale preparaten: Biodynamische wijnbouwers maken speciale compostpreparaten met natuurlijke ingrediënten. Deze preparaten bevatten onder andere:
- Duizendblad (voor wondbehandeling)
- Kamille (natuurlijk antisepticum)
- Brandnetels (natuurlijke reiniger)
Het verschil tussen biologisch, biodynamisch en natuurwijn
| Aspect | Biologisch | Biodynamisch | Natuurwijn |
| Certificering | Strikt gereguleerd en gecertificeerd | Demeter-certificering verplicht | Geen officiële regels of certificering |
| Sulfietgebruik | Beperkt (100-200 mg/L) | Nog beperkter | Geen of zeer weinig sulfiet |
| Filosofie | Milieuvriendelijk | Holistisch, kosmisch | Traditioneel, zoals duizenden jaren geleden |
| Interventie | Minimaal | Zeer minimaal | Zo min mogelijk, natuur doet het werk |
Voordelen van biologische en biodynamische wijn
Voor het milieu
Biologische wijnstokken hebben minder water nodig omdat de bodem is opgebouwd uit compost en organisch materiaal dat water beter vasthoudt. Bovendien zijn biologische wijnstokken beter bestand tegen droogte en temperatuurverschillen. Door het vermijden van chemische bestrijdingsmiddelen en kunstmest wordt er geen vervuiling van grond- en oppervlaktewater veroorzaakt, wat direct ten goede komt aan het lokale ecosysteem. De natuurlijke werkwijze zorgt voor het behoud van biodiversiteit in de wijngaard, waar nuttige insecten, vogels en microorganismen hun plek kunnen vinden. Voor wijnbouwers betekent dit dat ze een gezonde bodem doorgeven aan toekomstige generaties, in plaats van uitgeputte grond die afhankelijk is van chemische inputs. Daarnaast resulteert de biologische methode in een lagere CO2-uitstoot omdat er geen energie nodig is voor de productie en het transport van synthetische meststoffen en bestrijdingsmiddelen.
Voor de consument
Het is fijn om te weten dat er geen pesticiden of additieven in je glas wijn terechtkomen. Biologische wijnen bevatten:
- Minder allergenen
- Geen synthetische conserveermiddelen
Hoe smaken biologische en biodynamische wijnen?
Biodynamische wijnen smaken niet anders dan conventionele wijnen. Er wordt wel gezegd dat deze wijnen een betere weerspiegeling geven van het terroir – de wijngaard en omgeving waarin de druiven groeien. Zelf vind ik het vooral mooi om te zien dat wijnen met passie worden gemaakt. Bij een bezoek aan biologische of biodynamische wijnhuizen merk je gewoon dat er met liefde en aandacht wordt gewerkt. Dus misschien voegt het niet per se iets toe aan de smaak, wat mij betreft zeker wel aan de beleving. En beleving en het verhaal is een belangrijk onderdeel van wijn!
Hoe herken je biologische en biodynamische wijnen?
Keurmerken op het etiket
- EU-biologisch blaadje: Groen blaadje met sterretjes
- Demeter: Voor biodynamische wijnen
- Skal-nummer: Nederlandse certificering
- Biodyvin: Europese biodynamische certificering (alleen 100 Europese wijnhuizen)
Prijzen
Biologische wijnen zijn vaak 10-30% duurder dan conventionele wijnen door:
- Lagere opbrengsten per hectare
- Meer handwerk in wijngaard en kelder
- Certificeringskosten
- Hogere risico’s (je kan problemen in de wijngaard niet even makkelijk oplossen door een middel toe te passen)
Veelgestelde Vragen
Q: Zijn biologische wijnen altijd vegan? A: Nee, biologische wijnen kunnen nog steeds dierlijke klaringsmiddelen bevatten zoals eiwit of gelatine. Zoek naar het vegan-logo voor zekerheid.
Q: Bevatten biologische wijnen geen sulfiet? A: Biologische wijnen bevatten wel sulfiet, maar minder dan conventionele wijnen. Sulfiet ontstaat natuurlijk tijdens de gisting.
Q: Zijn biodynamische wijnen beter dan biologische wijnen? A: “Beter” is subjectief. Biodynamische wijnen volgen strengere richtlijnen en een holistische filosofie, maar of ze beter smaken hangt af van persoonlijke voorkeur en natuurlijk in hoeverre je geloof hecht aan het verhaal.
Q: Waar kan ik biologische wijnen kopen? A: Biologische wijnen zijn verkrijgbaar bij gespecialiseerde wijnwinkels, sommige supermarkten, online wijnwinkels, en rechtstreeks bij de producent.
Conclusie
Biologische en biodynamische wijnen zijn meer dan een trend – ze vertegenwoordigen een bewuste keuze voor milieu, gezondheid en kwaliteit. Of je nu kiest voor gecertificeerd biologisch, biodynamisch of natuurwijn, je investeert in wijnen die met respect voor de natuur en met liefde voor het product zijn gemaakt.
Biologische wijn heeft eigenlijk alleen maar voordelen – voor het milieu, voor je gezondheid, en voor de wijnboeren die met passie hun vak uitoefenen. De smaak? Die spreekt voor zich, als je bereid bent om open te staan voor wat de natuur te bieden heeft.
Dit artikel is gepubliceerd op 24 oktober 2017 en voor het laatste ge-update op 26 juli 2025.
Ontdek meer over wijn, restaurants & reizen
Wijnliefhebber, kaasfan en oprichter van Wijntjes met Esther. Schrijft hier regelmatig over wijn, leuke restaurants en gave evenementen. Gek op Riesling maar probeert ook graag iets nieuws en onbekends. Cheers!