Franciacorta is een geweldige bubbel die je zeker eens moet proeven! Als je een mousserende wijn drinkt uit Italië is de kans heel groot dat je te maken hebt met een prosecco. Maar er is ook een Italiaanse mousserende wijn die meer weg heeft van champagne! Het is franciacorta, een mousserende wijn uit de Noord-Italiaanse regio Lombardije, tussen Milaan en Verona. Al jaren wordt hier op hoog niveau gewerkt aan een heel interessante bubbel die in Nederland helaas nog vrij onbekend is. In dit artikel vertel ik graag wat meer over franciacorta. Misschien wordt je ook fan!
De regio Franciacorta
De regio Franciacorta is een heuvelachtig gebied dat ligt aan het Iseo meer. Deze ligging maakt de regio perfect voor de productie van vooral mousserende wijn: de zomers blijven door de invloed van het water relatief koel en de winters zijn mild. Tijdens de ijstijd baande een enorme gletsjer zich een weg door het gebied en woelde daarbij alle gesteente om die het op zijn weg tegenkwam. Daarbij is veel kalkrijk gesteente achtergebleven dat perfect geschikt is voor de wijnbouw.
De druivenrassen die je in de Franciacorta-regio veel tegenkomt en die mogen worden gebruikt bij de productie van franciacorta zijn Chardonnay, Pinot Nero en Pinot Bianco. Pinot Bianco is een druivenras dat specifiek is voor franciacorta en die je in bijvoorbeeld champagne niet tegenkomt. Volgens de voorschriften worden de druiven in de regio met de hand geplukt.
Traditioneel of toch niet helemaal?
Franciacorta is bijzonder omdat het net als champagne gemaakt wordt volgens de méthode traditionelle, dus met een tweede gisting op fles, wat een kostbare methode is om mousserende wijn te maken. In Italië noemt men deze methode de metodo classico. Meer over ‘wat is de traditionele methode?’ lees je op mijn pagina over deze productiemethode. Daar komt in het geval van franciacorta nog eens bij dat de wijn minimaal 18 maanden moet rijpen.
Super traditioneel is de franciacorta echter niet want deze mousserende wijn wordt pas sinds de jaren ’60 gemaakt. Wijnmaker Berlucchi begon toen in de Franciacorta regio te experimenteren met mousserende wijn. Inmiddels hebben vele wijnmakers in de regio zijn voorbeeld gevolgd en worden er topklasse mousserende wijnen gemaakt.
Franciacorta en Denominazione di Origine Controllata e Garantita (DOCG)
In 1995 werd aan Franciacorta de DOCG-status toegekend. Dit is een keurmerk dat garandeert dat de wijn aan zeer hoge kwaliteitskenmerken voldoet. Sterker nog: hoger dan DOCG kan een wijn in Italië niet krijgen. Voorbeelden van eisen die worden gesteld aan het keurmerk zijn:
- de geografische afbakening van de plek waar de druiven verbouwd mogen worden
- druiven moeten met de hand worden geplukt
- er mogen alleen druiven van de rassen Chardonnay, Pinot Nero en Pinot Bianco worden gebruikt
- alleen de klassieke methode mag worden gebruikt bij de productie van franciacorta
Verschillende soorten franciacorta
Zoals gezegd wordt franciacorta gemaakt volgende de traditionele methode. Een van de onderdelen van deze methode is de gisting op de fles. Als deze rijping op de fles langer duurt proef je dat de gistcellen tijdens het rijpingsproces uiteen zijn gevallen. Hierdoor ontstaat een smaak van brioche en brood. Ook worden de bubbels vaak wat subtieler en kleiner. Om te zien hoe lang een fles heeft gelegen kan je kijken naar het etiket op de fles. Je treft de volgende aanduidingen aan:
- Brut: Deze benaming ken je waarschijnlijk wel van andere mousserende wijnen. In het geval van franciacorta betekent de term dat de wijn minimaal 18 maanden op fles gegist heeft.
- Satèn: Dit een unieke benaming die alleen bij franciacorta voor komt. Het betekent in de eerste plaats dat de wijn is gemaakt met uitsluitend witte druiven Chardonnay en Pinot Bianco. Ook heeft de wijn wat minder druk op de fles, waardoor de wijn minder prikkelend is op de tong. De gisting op de fles is minimaal 24 maanden.
- Rosé: Ook dit is een bekende naam in de wijnwereld die je vast al kent. Wat bijzonder is dat bij een franciacorta de wijn minimaal 24 maanden op fles heeft gerijpt.
- Millesimato: Dit is een fles met druiven die in één jaar zijn geoogst. Hierdoor is het mogelijk om de (weers)invloeden van dat specifieke jaar in de wijn te proeven. Als je deze term op een fles franciacorta tegenkomt heeft hij minimaal 30 maanden op fles gegist.
- Riserva: Ben je fan van mousserende wijn die heel lang heeft gegist op de fles? Ga dan voor een Riserva! Deze wijn heeft maar liefst 60 maanden op fles gegist.
Als wijnliefhebber wil je vast geen update missen. Zorg daarom dat je wijnblog Wijntjes met Esther ook via Facebook en/of Instagram volgt en schrijf je in voor de nieuwsbrief!
Wijnliefhebber, kaasfan en oprichter van Wijntjes met Esther en intussen ondernemer in de wijn. Schrijft hier regelmatig over wijn, leuke restaurants en gave evenementen. Gek op Riesling maar probeert ook graag iets nieuws en onbekends. Meest recent bezochte wijngebied: de Bourgogne in Frankrijk en Piemonte in Italie! Cheers!